در ادبیات بازرگانی امروز دنیا، بازاریابی به معنی کلیه‌ی تلاشهایی است که یک کارآفرین اقتصادی برای طراحی، تولید، توزیع یا فروش کالا و خدمت به مصرف‌کننده‌ی نهایی و جلب رضایت او متحمل می‌شود. امروزه در کنار فروش و عرضه کالاهای سنتی و مواد طبیعی و مصرفی، کالاها و خدمات فرهنگی نیز جایگاه اقتصادی ویژه‌ای دارند و ناشران به‌عنوان تولیدکنندگان یکی از شاخص‌ترین اقلام فرهنگی یعنی کتاب، به استفاده از روشهای بازاریابی نیاز دارند. بازاریابی از دو نظام کلی پیروی می‌کند: «محصول‌گرا و بازارگرا». نظام بازارگرا بر مصرف‌کننده و نیازهای او و خصوصیات کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی تمرکز می‌کند؛ بنابراین، برای بازاریابی کتاب توصیه می‌شود.
بازاریابی کتاب به شیوه‌های گوناگونی قابل اجراست. یک ناشر ممکن است از روش‌ها و اقدامات متعددی برای بازاریابی کتاب استفاده کند. «برگزاری نمایشگاه‌های کتاب، نوآوری در اداره‌ی کتابفروشیها و استفاده از فناوری‌های جدید برای فروش کتاب، آگهی‌های تجاری، توزیع هدایای تبلیغاتی، انتشار دوره‌ای فهرست انتشارات توسط ناشران، نقد و بررسی کتابها در مطبوعات، وبلاگ‌ها، کتابخانه‌های عمومی و سایر مراکز فرهنگی، توجه بیشتر به وضعیت ظاهری کتاب، برگزاری جشن رونمایی کتاب، چاپ پوستر، اقتباسهای ادبیو و غیره»، از جمله روش‌ها و فعالیت‌هایی هستند که به رونق بازاریابی کتاب در ایران کمک می‌نمایند.
اگر شما نویسنده‌ی کتابی هستید، بیشترین انگیزه را برای بازاریابی کتابتان دارید. در این مقاله به چند روش ساده برای بازاریابی کتاب می‌پردازیم.
- تمامی مجلاتی را که بخش معرفی کتاب دارند، مانند مجله موفقیت، بیابید و مطابق با ساختار مجله، اطلاعات کتاب خود را ارسال کنید تا در بخش معرفی کتاب چاپ شود.
- در سمینارها و همایش‌های وابسته به زمینه‌ی کاری خود، سخنرانی کنید و در بخش معرفی سخنران، خود را به عنوان نویسنده‌ی کتاب معرفی کنید. با برگزار کننده‌ی سمینار صحبت کنید تا کتاب شما برای فروش در سمینار عرضه شود.
- خلاصه‌ای از کتاب خود را در ۸ صفحه تهیه کرده و آنرا بصورت pdf در اینترنت منتشر کنید. در این فایل الکترونیکی، روش تهیه‌ی کتاب را توضیح دهید. این فایل را به ده‌ها وب‌سایت رایگان کتاب‌های الکترونیکی آپلود کنید.
- تعداد ۱۰۰ نسخه از کتاب خود را برای بازاریابی اختصاص دهید و برای تمامی مجلات و نشریات بفرستید و به آنان هدیه بدهید، شاید یکی از آنها مقاله‌ای درباره‌ی کتابتان بنویسد.
- کتاب را در جاهای نامعمول بفروشید. بسیاری از نویسندگان با این روش مخالفند، ولی نتایج آن می‌تواند فوق‌العاده باشد. مثلا کتاب‌های کامپیوتری در فروشگاه‌های تجهیزات کامپیوتری، بسیار بیشتر از کتابفروشیها به فروش می‌روند.
- وب‌سایت کوچکی راه اندازی کنید و در آن امکان خرید پستی کتاب را به‌وجود آورید تا علاقمندان بتوانند با ثبت آدرس خود، کتاب را سفارش بدهند.
- چکیده‌ای از کتاب خود را بصورت صوتی با صدای خودتان تهیه کنید و بر پیغامگیر تلفنی قرار دهید. در تبلیغات اعلام کنید برای شنیدن خلاصه‌ی کتاب در ۵ دقیقه، به صورت کاملاً رایگان با شماره تلفن شما تماس بگیرند.
- بخش‌هایی از کتاب را به صورت مقاله به وب‌سایت‌ها و همچنین مجلات ارسال کنید. در زیر مقاله بنویسید که منبع این مطلب، کتاب… است.
- در معرفی خودتان اینطور بگویید: «من… نویسنده‌ی کتاب… هستم.»؛ خیلی از افراد بیش از خودتان، درباره کتابتان کنجکاو می‌شوند و فرصتی برای معرفی کتاب پیش می‌آید.
- کتاب خود را به‌عنوان هدیه‌ای مناسب معرفی کنید و توضیح دهید که این کتاب برای چه افرادی می‌تواند مفید واقع شود و چرا هدیه‌ای مناسب برای این افراد است.
- همیشه کتاب‌هایتان را همراه داشته باشید. یک جعبه از کتاب‌هایتان، بعضی از آگهی‌ها و نشانه‌های کتاب را در صندوق عقب ماشین‌تان و کارت‌های ویزیت‌تان را در کیف پول خود داشته باشید. شما هیچ‌وقت نمی‌دانید که چه‌زمانی با یک مشتری بالقوه یا رابط بازاریابی روبه‌رو می‌شوید.
- فرصت‌های ارتباطی در محله‌تان را جست‌وجو کنید. می‌خواهید برای تعطیلات آخر هفته به دیدن مادربزرگ‌تان بروید؟ قبل از این‌که حرکت کنید کمی تحقیقات محلی انجام بدهید. کتابفروشیها و کتاب‌خانه‌هایی که می‌توانید با آنها تماس بگیرید را شناسایی کنید. یا برای یک تور کتاب با همراهی دوستان و خویشاوندانتان برنامه‌ریزی کنید.
- به‌عنوان یک نویسنده‌ی بومی برای ارتقای کتابفروشیها و کتابخانهها تلاش کنید. بسیاری از کتابفروشیها و کتابخانهها بخش ویژه‌ای دارند که در آن‌جا کتاب‌های نویسنده‌های هم‌شهری و بومی را به نمایش می‌گذارند.
- خرده‌فروش‌های مناسب را جست‌وجو کنید. بفهمید کدام‌یک از آنها با موضوع کتابتان مرتبط‌اند و خودتان را به‌عنوان نویسنده‌ی بومی معرفی کنید.
- برچسب «نویسنده‌ی بومی» را روی کتاب‌هایی که در شهرتان می‌فروشید، بچسبانید.
- در کتابخانهها سخنرانی کنید. با کتابخانهها درباره‌ی برنامه‌ی معرفی کتابتان تماس بگیرید. این برنامه‌ها درباره‌ی کتاب‌های کودکان و عناوین غیرداستانی (مانند سفر، تجارت و یا تناسب اندام) که مخاطب عام دارند، مؤثر است. بسیاری از کتابخانهها اجازه میدهند که کتابتان را در چنین برنامه‌هایی بفروشید و بعضی از آنها هم حق‌الزحمه‌ای برای سخنرانی میدهند.
- فرصت‌های سخنرانی را پیدا کنید. سخنرانی روشی عالی برای فروش کتاب‌هایتان است و ممکن است حتی وقتی در حال کسب تجربه هستید، برای سخنرانی کردن حق‌الزحمه بگیرید. سازمان‌های زیادی (مانند سازمان‌های تجاری و مدنی، گروه‌های مذهبی، مدرسه‌ها و دانشگاه، شرکت‌های بازرگانی و…) وجود دارند که به دنبال سخنران‌های جذاب برای مراسم‌هایشان هستند.
- رسانه‌های محلی و بومی محبوب را جست‌وجو کنید. آگهی کتاب را به رسانه‌ی شهری که در آن بزرگ شده‌اید و زندگی می‌کنید، بفرستید. ترفند خوبی در شهرهای کوچک است. تبلیغات خود را براساس مؤلفه‌های مرتبط محلی بسازید. برنامه‌ی دانش‌آموخته‌های دانشگاه و هر سازمان یا انجمن‌های حرفه‌ای مرتبط را فراموش نکنید. نویسندگان غیرداستانی باید برنامه‌ها و گفت‌وگوهای رادیویی و تلویزیونی را هم درنظر بگیرند.
کتابتان را در نمایشگاه و جشنواره‌ها شرکت بدهید. شرکت در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها معمولاً بهترین کار است، اگر کتابتان با موضوع آنها مرتبط باشد یا مخاطبان گسترده‌ای را دربربگیرد.
- کتاب‌های کودکان را در مدرسه‌ها و سازمان‌های جوانان معرفی کنید. بازدید از مدرسه روشی عالی برای دسترسی به کودکان است.
منبع: حورا نژاد صداقت