صحافی
فن تنظیم و به‌هم‌بستن صفحات کتاب یا امثال آن و قرار دادن آن‌ها بین دو پوشش (جلد)، به‌منظور یکجا نگاهداشتن صفحات و جلوگیری از فرسوده یا پاره شدن و تسهیل استفاده از آن‌ها را صحافی گویند. در گذشته، به این حرفه «ورّاقی» نیز اطلاق می‌شد که البته جز صحافی و جلد کردن کتاب، مواردی همچون نسخه‌نویسی و تهیه‌ی رونوشت و تکثیر کتاب را نیز در بر می‌گرفت.
صحافی یا جلد کردن کتاب، به عمل تا کردن، ترتیب (قرار دادن فرم‌های تا شده در کنار هم)، ته‌دوزی، جلدگذاری و در نهایت برش کتاب گفته می‌شود. فرم‌های چاپ‌شده‌ی متن کتاب، براساس قطع آن به‌وسیله‌ی ماشین یا دستگاه تاکن تا میشوند و سپس به وسیله‌ی ماشین صحافی ترتیب (مرتب شدن و در کنار هم قرار دادن) میشوند. سپس بسته به نوع صحافی، با ماشین صحافی که می‌تواند چسب، مفتول زن، دوخت و جلدسازی باشد به جلد متصل میشوند. درنهایت، براساس قطع استاندارد برش خورده و مرحله‌ی صحافی به پایان می‌رسد.
تکنیک‌های صحافی کتاب سالهاست که مورد استفاده قرار می‌گیرند. با وجود اینکه دستگاه‌ها و ماشین‌های نوین، روش ساخت کتاب را تغییر داده‌اند و پروسه‌ی چاپ و صحافی کتاب را به راحت‌ترین و سریع‌ترین زمان ممکن انجام می‌دهند، اما کماکان در بسیاری از مواقع با صحنه‌ی صحافی کتاب به‌صورت دستی، توسط افرادی که «صحاف» نامیده میشوند، مواجه می‌شویم.
صحاف
صحافی کتاب یکی از پرچالشترین قسمت‌های چاپ کتاب است که با بقاء و زندگی کتاب رابطه‌ی مستقیمی دارد. صحاف در سیستم صحافی دارای وظیفه‌ی مشخصی است؛ او باید برگه‌های کتاب را با یکدیگر ترکیب و ته‌بندی کرده و یک مجموعه به نام کتاب ایجاد کند. چسباندن صفحات در این سیستم باید دقیق و مشابه الگوی ازپیش‌تعیین‌شده باشد؛ درغیراین‌صورت، عملیات صحافی، هرچند هم زیبا و باکیفیت انجام شود، از استاندارد و معیارهای مناسب برخوردار نخواهد بود. از نکات مهم دیگری که صحاف باید در رعایت آن دقت کند، مرحله‌ی برشکاری است که در خروجی پایان کار بسیار تأثیر گذار است. اهمیت این مرحله به‌قدری است که اگر به‌درستی انجام نشود، نتیجه‌ی تمام مراحل صحافی از بین می‌رود. بنابراین، یک صحاف علاوه بر اینکه باید یک جلدساز ماهر باشد، باید یک برشکار خوب نیز باشد .
مراحل صحافی کتاب
بعد از آن که نویسنده، ویراستار و صفحه‌آرا کار خود را انجام دادند و متن بر روی کاغذ چاپ شد، قطع مناسب کتاب تعیین می‌گردد و کار صحافی، مرحله‌به‌مرحله اجرا می‌شود.
گام اول
تا کردن ورق‌های چاپی گام اول است و در صحافی کتاب عامل بسیار مهمی در تعیین نوع صحافی می‌باشد. تا کردن در قطع‌های مختلف متفاوت است و در آن به عوامل متعددی مانند قطع کتاب و فضایی برای صحافی و دوخت توجه می‌کنند.
گام دوم
گام دوم در صحافی کتاب، ترتیببندی یا همان ترکیب‌بندی صفحات است. دراین‌مرحله، صفحات کتاب به‌ترتیب شماره کنار هم قرار می‌گیرند. اوراق چاپ در اولین قدم این گام که صفحات مختلف بر پشت و روی آن‌ها چاپ‌شده است تا میشوند و صفحات پشت سر هم قرار می‌گیرند. به ورق تاخورده یک فرم چاپی گفته می‌شود.
اگر کتاب دارای صفحات رنگی و تصاویر باشد، در همین مرحله با دست لابه‌لای اوراق قرار داده میشوند؛ به این قدم در ترتیببندی، لت گذاشتن می‌گویند. در صحافی ماشینی ورق‌ها توسط ماشین به دنبال هم قرار می‌گیرند؛ همان‌گونه که باید در کتاب ورق بخورد. این مرحله مرتب کردن است.
گام سوم
ته دوزی یا کناره دوزی، گام سوم صحافی را تشکیل می‌دهد؛ اگرچه به بعضی از کتاب‌ها کوک فلزی می‌زنند، به بعضی دیگر ته‌چسب می‌زنند که روشی معمول برای کتاب‌های ارزان است.
گام چهارم
قدم بعدی در صحافی کتاب شکلبندی است. فرم‌ها که دوخته شدند، کوبیده میشوند تا تورم آن‌ها از بین برود. بنابراین، اولین گام شکلبندی کوبیدن است. در روش ته‌دوخت، برای محکم‌کاری بیشتر و ممانعت از شل شدن کوک‌ها، از یک‌لایه چسب هم استفاده می‌کنند. پس‌از مرحله‌ی چسب زدن، لبه‌های ناهموار کتاب بریده میشوند و درنهایت یک کتاب یکدست به دست می‌آید.
گام پنجم
شکلبندی که تمام شد باید جلدی تعبیه شود. جلدی از جنس کاغذ، مقوا یا پارچه که به‌اندازه‌ی مناسب بریده می‌شود. در صحافی کتاب، بعد از لت‌سازی، بر روی جلد عنوان و نام نویسنده و اطلاعات کتاب‌شناختی چاپ می‌شود که یا به روش عادی و یا به روش طلاکوب انجام می‌شود. درنهایت، جلدگذاری شده و چند ساعت کتاب‌ها زیر پرس قرار داده میشوند. بعد از خشک شدن، کتاب آماده است.