چاپ

انتقالِ نقش (واژه، جمله، طرح، تصویر، نماد و جز آن)، از وسیله‌ای به وسیله‌ی دیگر، ساده‌ترین مصداق جاپ است؛ اما از چاپ که سخن به میان می‌آید، مراد فقط انتقال از وسیله‌ای به وسیله‌ی دیگر نیست؛ بلکه مقصود، انتقال به‌قصد تکثیر است. چاپ، فقط فن یا صنعت نیست، هنر هم هست. بسیاری از آثار به‌گونه‌ای چاپ شده‌اند یا می‌شوند که جزو میراث‌های هنری قرار می‌گیرند؛ هنری که شمار بیشتری از مردم می‌توانند آن را در اختیار داشت باشند و از دیدن آن لذت ببرند. (آذرنگ، ۱۳۹۵ )

انواع چاپ

در فرآیند تولید کتاب، پس از تولید محتوا و تولید فنی-هنری، کتاب آماده‌ی چاپ می‌باشد. در اینجا چند شیوه‌ی متفاوت چاپ را برمی‌شماریم:

چاپ دستی

روشی قدیمی برای چاپ است که در آن ناشر متن را به‌صورت دست‌نوشته یا تایپ‌شده به چاپخانه و نزد چاپگر می‌فرستاد. در آنجا حروف‌چین به ازای هر حرف یا نشانه در متن، یک حرف یا نشانه روی ورساد (ابزاری که حروف چاپی را روی آن می‌چیدند) قرار می‌داد تا متن چاپی موردنظر آماده شود. سپس روی صفحه‌ی آماده شده مرکب می‌ریختند و آن را روی کاغذ فشار می‌دادند تا متن بر روی کاغذ چاپ شود. عملکرد این نوع چاپ، شبیه آنچه که در مُهرهای تجاری وجود دارد بود. امروزه این روش منسوخ شده و صنعت چاپ از روش‌های آسان‌تر، ارزان‌تر و پیشرفته‌تری برای چاپ استفاده می‌کند.

چاپ ماشینی

در این روش بسیاری از مراحل چاپ با دستگاه انجام می‌شود و امکان چاپ سریع‌تر و با کیفیت بهتر در شمارگان زیاد را فراهم می‌آورد. در چاپ ماشینی، باید همواره نمونه‌خوان و ناظر چاپ بر عملیات چاپ نظارت کنند تا از ایجاد هرگونه نقص در کار پیشگیری شود تا صورت نهایی اثر، کامل و مطلوب به‌دست‌آید.

در چاپ ماشینی، بسته به نوع دستگاه، جنس ابزار و شیوه‌ی کار، انواع مختلفی از چاپ وجود دارند که معروف‌ترین و پرکاربردترین آنها، «چاپ اُفسِت» است. در این روش، آنچه که باید چاپ شود را بر روی صفحه‌ای آلومینیومی به نام «زینک» منتقل می‌کنند و آن را وارد دستگاه کرده و عملیات چاپ را انجام می‌دهند. برای هر صفحه باید زینک جداگانه‌ای تهیه کرد، ولی از یک زینک به دفعات می‌توان استفاده کرد. از مزایای چاپافست می‌توان به سرعت کار و دقت ماشین اشاره کرد که باعث می‌شود کارهای چاپی با سرعت و در تیراژهای بالا انجام شوند. در چاپ افست، با استفاده از زینک و مرکب‌های باکیفیت، می‌توان تعداد کارهای چاپی را تا مرز یک میلیون تیراژ نیز انجام داد که از نظر قیمت نسبت به چاپ دیجیتال باصرفه‌تر است.

چاپ دیجیتالی

چاپدیجیتال یکی از روش‌های تبدیل تصاویر دیجیتال به محصولات چاپی است. این روش معمولاً شامل چاپ حرفه‌ای در تیراژهای کم‌تعداد توسط نشر رومیزی و دیگر منابع دیجیتال است که به وسیله‌ی چاپگرهای لارج فرمت و یا چاپگرهای لیزری و جوهرافشان حرفه‌ای انجام می‌شود. چاپ دیجیتال، در مقایسه با روش‌های سنتی مثل چاپ افست، برای چاپ هر صفحه هزینه‌ی بیشتری دارد؛ ولی این قیمت بالاتر معمولاً با صرفه‌جویی در هزینه‌های دیگر، مثل عدم نیاز به تهیه‌ی زینک، جبران می‌شود. در این روش، امکان چاپ بلافاصله پس از تقاضا در تیراژ محدود وجود دارد و درصورت‌نیاز، تغییر تصاویر و محتویات صفحه در هر برگ چاپی قابل انجام است.

 درحال‌حاضر، منظور از چاپ دیجیتال در بازار چاپ، عمدتاً چاپ تونری با استفاده از انواع چاپگرهای لیزری حرفه‌ای بر روی انواع کاغذ است.

چاپ دیجیتال با سایر روش‌های چاپ مثل چاپ افست، تفاوت‌های اساسی است. برخی از این تفاوت‌ها به شرح زیر است:

  • به‌ دلیل حذف مراحل پیش از چاپ مانند لیتوگرافی، فرایند چاپ دیجیتال کوتاه‌تر است.
  • در چاپ دیجیتال، هزینه‌ی چاپ به تعداد نسخه‌های چاپی ارتباطی ندارد و برای هر برگِ چاپ‌شده مقدار ثابتی است.
  • در این روش، از آنجاییکه نیازی به رسیدن به رنگِ مورد نظر یا تنظیمات حین چاپ نیست، میزان مواد باطله مانند کاغذ و مواد شیمیایی کمتر است.
  • چاپ دیجیتال در هر دور چاپ می‌تواند تصویر و متن متفاوتی را چاپ کند چون در این روش از پلیت استفاده نمی‌شود.
  • چاپ دیجیتالِ سیاه‌ و سفید هزینهٔ بالایی ندارد.

صرفه جویی در نیروی انسانی و توان رو به گسترش ماشین‌های چاپ دیجیتال در بالا بردن کیفیت، پایین آمدن هزینه‌ی تمام‌شده برای هر برگ چاپی و بالا رفتن تیراژ به این معناست که چاپ دیجیتال در حال رسیدن به نقطه‌ی رقابت با چاپ افست و حتی پیشی گرفتن از آن است.